Сайидмуҳиддин Дӯстмуҳаммадиён

11-уми март рӯзи матбуоти тоҷик аст. Иди расмист. Яъне давлати Тоҷикистон ва ҳукумати феълӣ онро эътироф мекунад ва гӯё арҷ мегузорад. Аммо воқеъият дигар аст. Ҳамон тавре, ки парлумони интихобӣ ва додгоҳи мустақил надорем, матбуоти озод ҳам надорем. Имрӯзҳо надорем, албатта.

Соли 1912 барои чанд моҳ („Бухорои шариф“), солҳои 1990 -1992 (“Чароғи рӯз”, “Ҳафтганҷ”, “Сухан” ва ғ.), солҳои 2003 – 2004 («Рӯзи нав», “Нерӯи сухан”, “Одаму олам”) ва солҳои 2005 -2016 (“Миллат”, “Нигоҳ”, “Озодагон”, “Фараж”, “Вақт” ва ғ.) доштем.

Ба онам, ки озодии баёнро мо — тоҷикон ниҳодина таъмин карда натавонистем. Натавонистем, зеро:

а) Сарқонун иҷро намешавад;

б) тафаккури истеъморзада бар ҷомеъа тасаллут дорад.

Аҳамияти хоси озодии матбуот ва баёнро барои рушди миллӣ ҳукумат ва ҷомеаи мо дарк намекунанд. Аксарияти кулли нухбагони ақлӣ ва идории тоҷик барои озодии баён талоши арзандае намеварзанд.

Фарзи мисол, ман нашунидаам ва нахондаам, ки Устоди бузург Муъмин Қаноат талоши ҷиддие карда бошад, адиби тавоно Фарзонаи Хуҷандӣ мавзеъгирие дошта бошад, маэстро Далер Назар, академикҳо Мамадшо Илолов ва Фарҳод Раҳимӣ садо буланд карда бошад. Ман муттасифона, нахондаам. Агар нафаре донад, маро ҳатман ислоҳ кунад.

Бале, дарк намекунем, чун мисли хеле аз арзишҳои дигари универсал молу зодаи фарҳанг ва тамаддуни мо нест. Хосияти арзишҳои универсалӣ ин аст, ки ақлҳои мутавассит онҳоро қабулу гиромӣ дошта наметавонад. Балки ба онҳо механданд. Хандаи ҷоҳил, аммо шинохтанаш кори осон нест. Аммо ин ҳама маънии онро надорад, ки дар ин роҳ талошҳое нашудаанд.

Мо — тоҷикон аз ҳар миллати дигар дар паҳнои собиқ Шуравӣ дар ин раҳ зиёд қурбонӣ додаем.

Дар зер руйхати матбуотчиён ва журналистони тоҷикистонӣ аст, ки дар ин раҳ шаҳид шудаанд. Чанд тан аз онҳое ҳам ҳастанд, тоҷикистонӣ нестанд, вале дар Тоҷикистон кушта шудаанд. Ин руйхатро дар чорчуби як тарҳи хотираи миллӣ таҳия кардам. Шояд пурра нест ва боз ҳам кор мехоҳад. Худованд так таки онҳоро раҳмат кунад.

Name Date of death

Khushvahtsho Muborakshoev December, 1992

Jamshed Davlatmamadov December 25, 1992

Filolisho Khilvatshoev December, 1992

Mukhtor Bugdizoda December 25, 1992

Tavakkali Faizullo November 17, 1992

Turajoni Kobil June, 1992

Olimi Zarobek May 7, 1992

Shirindzhon Amirdzhon May 16, 1992

Murodullo Sheralizoda May 5, 1992

Arcadi Ruderman September 1, 1992

Tabarali Saidulloev October 21, 1993

Olimjon Yorasenov June or July 1993

Pirimkul Sattori May 28, 1993

Zuhuruddin Suyari March 1, 1993

Saidmurod Yerov (Saidmurodi Yerion) January, 1993

Sharifamo Kishvardukht (Kishvarova) October 1, 1993

Emilia Podobed September , 1993

Tohirjon Azimov (Tohir Azim) June or July,1993

Sharif Ahrorov July 1, 1993

Sharofiddin Kosimov June or July 1993

Zikrullo Valiev Summer 1993

Saidjalol Fakhriddin June 1, 1993

Khushvakht Haydarsho May 18, 1994

Hamidjon Khakimov November 18, 1994

Davlatali Rahmonaliev August 18, 1994

Olim Abdulov May 15, 1994

Muhiddin Olimpour December 12, 1995

Viktor Nikulin March 28, 1996

Meirkhaim Gavrielov June 8, 1998

Otakhon Latifi September 22, 1998

Dzhumakhon Khotami July 5, 1999

Abduqahhori Nozim Oktober 7,1995

Abdulhakim Shukurzoda April 21,2000

Abdulkholik Sodikov 1992

Akbar Sharif Oktober 7, 1996

Amonbek Shohzoda Avgust 18, 1993

Burhon Gani (Ganiev) December 13, 1992

Makhsum Olimi December 24, 1992

Zayniddin Muhiddinov March 14, 1995

Saif Rahimzodi Afardi (Rahimov) May 20, 2000

Sharifjon Mansurov Oktober 24, 1992

Shakarbek Mirzoshoev January 13, 1993

Sergei Sidakovskiy September 5, 1999

Saivalii Nasibov December, 1992

Saidsho Saidov February 4, 1996

Chobir Azizmurodov December 18,1993

Chunaidullohi Khalifa Mach, 1993

Etibor Elmurodova July 15,1994

Homid Malikov (Homidi Malik) 1997

Iskandar Karim May 15,1993

Ayubchoni Nemat Juny 16,1993

Mahmudjon Shahobiddinov Oktober 16,1993

Maksudsho Immatshoev Oktober 3,1993

Muhammadmuslehi Nachibulloh July 4,1995

Muhammadsharif Holov Nowember 16,1995

Muso Mavlaviev Oktober 16,1993

Musofir Nabiev December 20,1995

Pochohon Saifiddinov September 19,1995

Ruziboy Chumaev December,1992

Kulmuhammad Abdulhuseynov December,1992

Qurbon Tagoev Avgust,1992

Jurajon Qalandarov February , 1993

Tohiri Malik Mach-April, 1993

Safar Shoev September 10, 1993

Ahmadjon Samadov 1994

Gadoboy Uzbekov (Sarmat) 1993

Nafasbeki Rahmon May 5-7,1995

Odil Islomi 1996

Alisher Nozimov Avgust 13, 1996

Shamsi Sobir July 9, 1996

Umrikul Haqberdiev 1999

Vladimir Dolgikh 1999

Iskandari Khatloni September 21, 2000

Ному пайкорашон ҷовидона бод!

Манбаъ: Фейсбук